БичлэгТүүнчлэн Лувсандэнзэнпилжинжигмэд, Гурвындаваатотгонбаатар, Гурванхангайшатарманлай, Бурвабадрибадмаахорол гэсэн онцгой урт нэртнүүдээс гадна Цасаншуургын Шинэжил, Ёотон, Пулемёт, Хөсрий, Жижигзургаа, Пропуск, Окоп, Үсрээ, Гөлчгий, Галтогоо, Магазин, Өчүүхэнтуяа гэх мэт сонин нэртэй хүмүүс ч цөөнгүй байдаг юм байна.
Харин монголчуудын дунд Бат-Эрдэнэ, Отгонбаяр, Алтанцэцэг, Оюунчимэг гэсэн нэр хамгийн түгээмэл байдаг болохыг Иргэний бүртгэл, мэдээллийн төв дэх судалгаанаас харж болох юм.
Монголд хамгийн их байдаг нэрнүүд
оюунчимэг 13,198.00
алтанцэцэг 13,170.00
энхтуяа 11,994.00
батбаяр 11,498.00
эрдэнэчимэг 11,374.00
болормаа 11,144.00
ганболд 11,083.00
отгонбаяр 11,080.00
батэрдэнэ 10,862.00
наранцэцэг 10,805.00
лхагвасүрэн 10,611.00
оюунцэцэг 10,466.00
ганбаатар 10,359.00
баярсайхан 10,181.00
нарантуяа 9,877.00
ганзориг 9,726.00
батжаргал 9,443.00
нэргүй 9,443.00
энхжаргал 9,426.00
батсайхан 9,059.00
Шинэ хүнд нэр өгөхдөө анхаарах зүйлс
Хүний нэр гэдэг түүнтэй насан туршид нь хамт байж өөрийг нь төлөөлөхөөр барахгүй хийсэн юмтай, хэлэх зүйлтэй явсныг нь гэрчлэн өөрөөс нь хойш үлдэх нэг өв байдаг. Тийм ч болохоор бидний оюуны санд НЭР ХУГАРАХААР ЯС ХУГАР гэсэн зүйр үг байдаг биз. Энэ удаа та бүхэнд шинэ хүнд нэр өгөхдөө анхаарвал зохих хамгийн энгийн зүйлсийг зөвхөн өөрийнхөөрөө хүргэе гэж бодлоо.
1. ЦАГ ҮЕЭ ОЛСОН БАЙХ. Энэ шал эмээ /өвөө/ нэртэй гэсэн яриаг бид хаа нэгтээ сонссон л байдаг. Үнэндээ эмээ /өвөө/ нэр гэж юу байхав. Гэхдээ л хувцасны моод ээлжтэй байдаг шиг нэр ч бас тодорхой цаг үед моодонд орж эсвэл моодноос гардаг. Жишээ нь ардчилсан хувьсгалын дараа хүүхдэдээ эртний хаад, хатадын нэрийг өгөх явдал ихэссэн байх жишээтэй. Өнөөдрийн үе хөгшрөхийн цагт аяндаа нэр нь ч бас хөгшрөх л болно. Тэгэхээр хүүхдэд моодноос нэг их хоцорчихоогүй нэр өгөөрэй.
2. ЭТГЭЭД, ГАЖ НЭРЭЭС ТАТГАЛЗАХ. Яахав, шашны болон бусад шалтгаанаар хүүхдэд энэ төрлийн нэр өгөх явдал байдаг. Иймэрхүү шалтгаан үгүп бол хүүхдэдээ этгээд, гаж, содон нэр өгөхөөс аль болох зайлсхийгээрэй. Таны хүүхэд нэрнээсээ ичдэг, түүнээсээ болж байнга бусдын доог тохуу болохыг хүсээгүй л бол энэ хэсгийг анхаараарай.
3. БОЛЖ ӨГВӨЛ БОГИНО БАЙХ. Урт нэр илүү их утга санаа, гүн гүнзгий агуулгыг илэрхийлэхэд амар байдаг биз. Гэхдээ л хоёр үгнээс бүтсэн нэртэй хүмүүс нэрээ бүтнээр хир их дуудуулж чаддагаа нэг бодоод үзээрэй. Цөөхөн АЗТАЙ хүн л нэрээ бүтнээр нь дуудуулдаг гэдэгт би итгэлтэй байнаа. Ихэнхи нь бараг бүтэн нэрээ мартах шахсан /энд жаахан хэтрүүлж байгаа юм шүү ойлгоорой/ байгаа биз. Гэтэл нөгөө Фэнг Шүй энэ тэр талаасаа бол хүн нэрээ бүтнээр нь дуудуулах нь сайн гэнэлээ шүү. Тиймээс нэг үетэй нэр зүгээр шүү.
4. ХОЁР ҮГЭЭС БҮТСЭН БОЛОВЧ ХОЁР ДАХЬ ҮГ НЬ ЭГШГЭЭР ЭХЭЛСЭН НЭРНЭЭС ТАТГАЛЗАХ. Ямар нэрний тухай хэлж байгааг минь ойлгож байгаа биз дээ. Нөгөө ДУНДАА ЗУРААСТАЙ нэрнүүд шүү дээ. Их бага хэмжээгээр хилийн дээс алхсан, гадаадад ажиллаж сурч байсан хүмүүс юунд анхаарал хандуулахыг хүссэнийг минь шууд ойлгоно. Гадныхан /ихэнхи нь/ бидний ДУНДАА ЗУРААСТАЙ нэрний урдахыг нь нэр, ардахыг нь овог гээд ойлгочихдог. -Гадныхан юу гэж ойлгох нь хэнд хамаатай юм, бид л ойлгож байвал болоо юм биш үү гэж хэлэхээр хэлээ билүүдэж байгаа хүмүүст хандаж, -Өдрөөс өдөрт даяаршиж, ЖИЖГЭРЧ байгаа манай дэлхийд бидний гадаад орнуудтай харилцаа гүйцэхийн аргагүй хурдтай өсөж байгаа энэ үед ийм явцуухан бодолтой байж болохгүй ээ гэж хэлэх байна даа. Дараагийн нэг зүйл ч энэ учир шалтгаантай холбоотой.
5. ЗАРИМ НЭГ ҮСГЭЭС ТАТГАЛЗАХ. За энэ ч арай хэтэрлээ гэж бодож байгаа хүмүүсийн зөв шүү. Гэхдээ энэ бүгд зүгээр л зөвлөмж, заавал дагах албагүй ээ гэдгийг дахиад сануулъя. Монгол хэлэнд байдаг зарим нэг үсэг латин цагаан толгойд байдаггүйг мэйл уншдаг, мэссеж бичдэг хүн бүр мэднэ. Эдгээр нь Х, Ц, Ч, Ш, Е, Ё, Й, Ы, Ө, Ү, Ю, Я. Латинаар бол Кh, Ts, Ch, Sh, Ye, Yo, Y, iy, Yu, Ya юм уу даа. Ө, Ү хоёрын тухайд үнэн маапаантай. Хоёуланг нь U-гээр төлөөлүүлэх гээд байдаг. Гэхдээ гол асуудал маань энэ биш ээ. Ийм үсэг орсон нэртэй хүмүүсийн нэр латинаар бичигдэхдээ баахан хувирдаг. Эхний хэдэн гийгүүлэгч их орсон нэртэй хүний нэрийг барагийн гадаад зөв уншиж чаддаггүй. Бас зарим нэг баримт бичигт иймэрхүү үсгийн хувирлаас болоод жижиг ч гэсэн асуудал үүсэх явдал байдаг.
6. ЖУРНАЛЫН ДУНДУУР БИЧИГДЭХЭЭР БАЙХ. Энэ нэг их чухал биш л дээ. Гэхдээ л 12 жил дунд сургуулийн, 4 жил дээд сургуулийн /багаар бодоход/ журналд бидний нэр бичигддэг гэхээр чухал ч юм шиг. Журналын эхэнд юм уу адагт нэр нь бичигддэг байсан хүмүүс ЗОВЛОНГ нь ойлгож байгаа. Би 10-аад журнал харьцуулж үзэхэд Л, М, Н, О, Ө үсгээр эхэлсэн нэртэй хүмүүст дээрх бэрхшээл бага тохиолддог юм шиг харагдсан. Заримдаа Ж, З үсгээр эхэлсэн нэртэнгүүд ч энэ бүлэгт хамаарч байналээ шүү.
Энэ бичлэгт зориуд жишээ татсангүй ээ. Хэн нэгэн нь гомдож тунихвий гэж бодсондоо тэр шүү. Хүссэн хүмүүс нь сэтгэгдэлдээ жишээ өгч, зөвлөмжийг баяжуулаарай. Эцэст нь хэлэхэд нэр бүхэн сайхан. Хүн нь зөв, сайхан, хийсэн юмтай, хэлэх үгтэй байгаа цагт тэр хүний нэр юу ч байсан бидэнд сайхан л сонсогддог юм даа.
/Тэвчээр гаргаж уншсанд баярлалаа/
http://gegeen.wordpress.com/, http://news.gogo.mn/, http://biznetwork.mn/-c
